CMD komutları

ASSOC Dosya uzantısı ilişkilendirmesini görüntüler ya da değiştirir


AT Bilgisayarda çalıştırılmak üzere komut ve program zamanlaması yapar.


ATTRIB Dosya özniteliklerini görüntüler ya da değiştirir.

BREAK Uzatılmış CTRL+C denetimini ayarlar ya da temizler.

CACLS Dosyanın erişim denetim listelerini (ACLs) görüntüler ya da
değiştirir.

CALL Bir başkasından bir toplu iş programını çağırır.

CD Geçerli dizinin adını değiştirir ya da görüntüler.

CHCP Etkin kod sayfası numarasını görüntüler ya da ayarlar.

CHDIR Geçerli dizini değiştirir ya da görüntüler.

CHKDSK Bir diski gözden geçirip durum raporu verir.

CHKNTFS Önyükleme sırasında disk denetimini görüntüler ya da değiştirir.

CLS Ekrandakileri siler.

CMD Windows komut yorumcusunun yeni bir kopyasını başlatır.

COLOR Varsayılan konsol arka plan ve ön plan renklerini ayarlar.

COMP İki dosya ya da dosya kümesinin içeriğini karşılaştırır.

COMPACT NTFS bölümündeki dosyaların sıkıştırmasını gösterir ya da yapar.

CONVERT FAT birimleri NTFS'ye dönüştürür. Geçerli sürücüyü dönüştüremezsiniz.

COPY Bir ya da birden çok dosyayı bir başka konuma kopyalar.

DATE Tarihi görüntüler ya da ayarlar.

DEL Bir ya da birden çok dosyayı siler.

DIR Bir dizindeki dosya ve alt dizin listesini görüntüler.

DISKCOMP İki disket içeriğini karşılaştırır.

DISKCOPY Bir disketin içeriğini diğerine kopyalar.

DOSKEY Komut satırı düzenler, Windows komutu geri çağırıp makro oluşturur.

ECHO İleti görüntüler ya da komut yankısını açıp kapatır.

ENDLOCAL Bir toplu iş dosyasındaki çevre yerelleştirmesini sonlandırır.

ERASE Bir ya da birden çok dosyayı siler.

EXIT CMD.EXE programından (komut yorumcusu) çıkar.

FC İki dosyayı ya da dosya kümesini karşılaştırıp aralarındaki farkı
görüntüler.

FIND Bir dosyada ya da dosyalarda bir metin dizesini arar.

FINDSTR Dosyalarda dize arar.

FOR Dosya kümesindeki her bir dosyada belirli bir komutu çalıştırır.

FORMAT Windows'da kullanmak üzere bir diski biçimlendirir.

FTYPE Dosya uzantısı ilişkilendirmesinde kullanılan dosya türlerini
görüntüler ya da değiştirir.

GOTO Bir toplu iş dosyasında, Windows komut yorumlayıcısını etiketli bir
satıra yöneltir.

GRAFTABL Grafik modunda, Windows'un dile özgü karakterleri görüntülemesini
sağlar.

HELP Windows komutları için Yardım bilgisi sağlar.

IF Bir toplu iş dosyasındaki koşullu işlemleri uygular.

LABEL Bir diskin birim etiketini oluşturur, değiştirir ya da siler.

MD Bir dizin oluşturur.

MKDIR Bir dizin oluşturur.

MODE Bir sistem aygıtını yapılandırır.

MORE Çıktıyı bir defada ekranda görüntüler.

MOVE Bir ya da birden çok dosyayı bir dizinden diğerine taşır.

PATH Çalıştırılabilir dosyalar için bir arama yolu görüntüler ya da
ayarlar.

PAUSE Bir toplu iş dosyasının işlemesini askıya alıp ileti görüntüler.

POPD Geçerli dizinin PUSHD tarafından kaydedilen eski değerini geri yükler.

PRINT Bir metin dosyasını yazdırır.

PROMPT Windows komut istemini değiştirir.

PUSHD Geçerli dizini kaydedip değiştirir.

RD Dizin kaldırır.

RECOVER Bozuk ya da hasarlı bir diskten okunabilir bilgiyi kurtarır.

REM Toplu iş dosyalarındaki ya da CONFIG.SYS açıklamalarını (yorum) okur.

REN Dosyaları yeniden adlandırır.

RENAME Dosyaları yeniden adlandırır.

REPLACE Dosyaları yenisiyle değiştirir.

RMDIR Dizini kaldırır.

SET Windows çevre değişkenlerini görüntüler, ayarlar ya da kaldırır.

SETLOCAL Toplu iş dosyasındaki çevre değişikliklerinin yerelleştirmesine
başlar.

SHIFT Toplu iş dosyasındaki değiştirilebilir parametre konumunu değiştirir.

SORT Girdiyi sıralar.

START Belirli program ya da komutu çalıştırmak için ayrı bir pencere açar.

SUBST Bir yolu bir sürücü harfiyle ilişkilendirir.

TIME Sistem saatini görüntüler ya da ayarlar.

TITLE CMD.EXE oturumu için pencere başlığını belirler.

TREE Bir sürücü ya da yolun resimsel dizin yapısını görüntüler.

TYPE Bir metin dosyasının içeriğini görüntüler.

VER Windows sürümünü görüntüler.

VERIFY Windows'a, dosyalarınızın diske doğru yazıldığını doğrulayıp
doğrulamamasını bildirir.

VOL Disk birim etiketi ve seri numarasını görüntüler.

XCOPY Dosya ve dizin ağaçlarını kopyalar. 

Cls(CLear the Screen) komutu :Ekranı silen bir iç komutdur.Ekrandaki bilgiler silinirken bellekden silinmez.
Dır Komutu :Bulunulan klasördeki veya istenilen klasördeki dosyaları ve alt klasörlerin ekranda listelenmesini sağlar.
Genel Kullanım normu:
Dır [ Path ] /Parametreler

Parametreler:

/p Listelemeyi sayfa sayfa yapar. :


/w Listelemeyi yaparken sadece dosya isim ve uzantılarını dikkate alır.

/s Bütün alt klasör ve bu klasörlerde bulunan dosyaları listeler.

/b Her satıra bir isim gelecek şekilde sadece dosya veya klasör isim ve uzantılarını listeler.

/l Klasör ve dosya adlarını küçük harflarle yazarak listeler.

/ah Saklı dosyaları listeler

/a-h Saklı olmayan dosyaları listeler.

/as Sistem dosyalarını listeler.

/a-s Sistem dosyası olmayan dosyaları listeler.

/ad Sadece klasörleri listeler.

/a-d Sadece dosyaları listeler.

/a Backup ile arşivlenmeye hazır olan dosyaları listeler.

/a-a Son backup dan sonra hiç değişmemiş olan dosyaları listeler.

/ar Sadece okunabilme özelliği olan dosyaları listeler.

/a-r Sadece okunabilir özelliğine sahip olmayan diğer dosyaları listeler.

/on Dosya ve klasörleri isimlerine göre alfabetik olarak(A-> Z) sıralayarak listeler.

/o-n Dosya ve klasörleri isimlerine göre alfabetik olarak( Z -> A) sıralayarak listeler.

/oe Uzantılarına göre sıralayarak listeler.

/o-e Uzantılarına göre tersten sıralayarak listeler.

/od Olu?turulma tarihleri ilk olan en ba?a gelecek ?ekilde listeler.

/o-d Olu?turulma tarihleri ilk olan en sona gelecek ?ekilde listeler.

/os Büyüklükleri küçük olan en ba?a gelecek ?ekilde listeler.

/o-s Büyüklükleri küçük olan en sona gelecek ?ekilde listeler.

/og Klasörler üste, dosyalar alta gelecek ?ekilde listeler.

/o-g Dosyalar üste, klasörler alta gelecek ?ekilde listeler.

c:\>dir . Bulunulan klasördeki dosya ve klasörleri listeler.

c:\>dir.. Bir üst klasördeki dosya ve klaasörleri listeler.

c:\>dir... Bulunulan klasördeki sadece klasörleri listeler.
Tıme Komutu

Bilgisayar belleğindeki aktif olan zamanı “Satakika saniye,Salise” sırasına göre gösterir ve yeni zamanın girilmesine olanak verir.

c:\>time

Current time is 13:42:24,01

Enter new time:

şeklinde bir mesaj verir. Eğer isteniyorsa klavyeden zaman girilerek Enter tuşuna basılır.
Date Komutu

Bilgisayar belleğinde aktif olan tarihi “Gün-Ay-Yıl” sırasına göre gösterir ve yeni tarihin aynı sıra ile girilmesini sağlar.

c:\>date

Current date is Thu 25/07/1996

Enter new date(dd-mm-yy):

Buradan istenirse bu tarih değiştirilebilir.

Label Komutu
Disk veya disketin ismini gösterir ve bu ismin değiştirilmesine imkan verir.

c:\>label

Volume in drive C is FIZIK

Volume ****** Number 97AE-1400

Volume label(11 charecters, ENTER for none):

İstenirse ilgili diskin ismi en fazla 11 karakterden oluşmak üzere değiştirilebilir.
Prompt Komutu

Bilgisayar dos ortamında iken yanıp-sönen imlec olan kursörün önündeki göstergenin şeklini ayarlar, genel kullanım normu:

Prompt [ Text ]

?eklindedir. Burada text :

$q = i?areti

$$ $(dollar i?areti)

$t Geçerli zaman

$d Geçerli tarih

$p Geçerli sürücü ve yol

$v Ms-Dos versionu

$n Geçerli sürücü.

$g > i?areti

$l < i?areti

$_ENTER LINEFEED

$e ASCII Escape Kodu(27 nolu kod)

$h Backspace

Örneğin DOS ortamında iken,

c>prompt $p$g

c:\>
Path Komutu :Bir komut yazıldığında normalde sadece bulunulan klasör de bu komuta ait dosyanın olup olmadığı aranır eğer yok ise “bad command or file name” mesajı ile komuta ait dosyanın bulunamadığını belirtir.Önceden herhangi bir dış komut icra edilmek istendiğinde bu komuta ait dosyaların hangi klasörlerde aranacağını bilgisayar tanıtan komuta PATH komutu denir.

Path [ sürücü:\yol ]

?eklindedir.

c:\>path c:\; c\dos; c:\dos\yedek

şeklinde bir komut bilgisayara verildikten sonra her hangi bir dış komut icra edilmek üzere çalıştırılmak istendiğinde bilgisayar bu komuta ait dosyanın önce root(c:\’da sonra sırası ile DOS alt klasörüne ardından da Dos’un YEDEK alt klasör’ sinde olup olmadığını kontrol eder eğer var ise ilgili komut icra edilir, yok ise edilmez.

Format Komutu

Disk ve disketleri formatlamakta kullanılan FORMAT komutunun genel kullanım normu,

FORMAT [ sürücü: ] /Parametreler

Parametreler:

/v:label Formatlanacak diskete “label” ismi verilir.

/q Daha önceden formatlanmış olan disketin sadece FAT ve Root klasörünü silerek yeniden düzenler, böylece hızlı formatlama yapılmış olur. Diskette bulunabilecek bad sectörleri taramaz.

/u Diskette bulunan tüm bilgileri siler ve unformatting disk haline getirir. Bu parametre “read and write” hatası oluştuğu zaman kullanılmalıdır.

/b Yeni formatlanan disketlerde IO.SYS ve MSDOS.SYS dosyaları için boş yer ayırır.

/s Disketi sistem disketi olarak formatlar. Yani IO.SYS, MSDOS.SYS ve COMMAND.COM isimli dosyaları formatlanan diskete aktarır.

/f:size Formatlanacak disketin boyutunu belirtir.

size: 360, 720, 1.2, 1.4, 2.8 gibi değerler alır.

/t:tracks Formatlanacak disketin track sayısını belirtir.

/n:sectors Formatlanacak disketin sectör sayısını belirtir.

/1 Single Sided(Tek Yüzlü) disketleri formatlar

/4 5.25’’ lik disketlerin formatlanmasında kullanılır.

/8 Ms-DOS 2.0 ’dan daha eski versionlar için track başına 8 sectör bulunan 5.25’’ lik disketlerin formatlanmasında kullanılır.

c:\>format a: ‘A: sürücüsündeki disket formatlanır.’

c:\>format a: /s ‘ A: sürücüsündeki disket sistem disketi olarak formatlanır, bu esnada IO.SYS, MSDOS.SYS ve COMMAND.COM isimli dosyalar formatlanan disketlere aktarılır. Bu disket ile bilgisayar açıldığında bu dosyalar otomatik olarak bilgisayarın RAM belleğine yüklenir. ’

c:\>format a: /f:1.2 /s ‘ A: sürücüsündeki disket hem sistem disketi olarak formatlanır hemde 51/4 inch’lik HD disket olarak formatlanır.’

Dısc Copy
Bir diskette bulunan bilgileri aynı veya farklı sürücüde bulunan başka bir diskete kopyalar. Genel kullanım normu,

Dısc Copy [ sürücü1: ] [ sürücü2: ]

?eklindedir. Burada sürücü1 kaynak(Source) disket denilen, içinde programların bulunduğu disketin takılacağı sürücü; sürücü2 ise hedef(Target) disket denilen, içine programların kopya edileceği disketin takılacağı sürücüdür. sürücü1 ve sürücü2 aynı olursa aynı sürücüye sırası ile kaynak ve hedef disketler takılır, her defasında bilgisayar belleğinin yettiği kadar bilgiyi alır ve hedef diskete aktarır, bu aktarma işlemi programların kopyalanması bitinceye kadar sürer. Hard diskten başka bir diskete kopyalama bu komut ile yapılamaz.

c:\>diskcopy a: b: ‘a: sürücüsüne takılacak disketdeki bütün programları b: sürücüsüne takılacak olan diskete kopyalar.

c:\>diskcopy a: a: ‘Tek sürücülü bilgisayarlarda sık sık kullanılan bir komut türüdür. Bu durumda önce a: sürücüsüne kaynak disket takılır, bilgisayar belleğinin yetdiği kadar bilgiyi okur, sonra , kaynak disketin çıkarılarak, hedef disketin yine a: sürücüsüne takılması istenir . Hedef disket takıldıktan sonra bilgisayar belleğine aldığı bilgileri hedef diskete aktarır. Bundan sonra bilgiler bitinceye kadar disketler sırası ile a: sürücüsüne takılır, böylece kopyalama işlemi tamamlanmış olur.